ZUS na swojej stronie internetowej (www.zus.pl) w dniu 17 marca 2020 r. umieścił kolejny komunikat na temat pomocy, z jakiej może skorzystać płatnik składek (przedsiębiorca), który znalazł się w trudnej sytuacji finansowej w związku z epidemią koronawirusa.
Organ rentowy wskazał, że jeżeli przedsiębiorca z powodu epidemii koronawirusa ma problemy z bieżącymi zobowiązaniami składkowymi lub należnościami, na które zostały mu udzielone ulgi w postaci układu ratalnego lub odroczony został mu termin płatności, może skorzystać z dodatkowej pomocy, a mianowicie z:
- odroczenia o 3 miesiące terminu płatności składek za okres od lutego do kwietnia 2020 r.,
- zawieszenia na 3 miesiące realizacji umowy zawartej z ZUS, w której termin płatności rat bądź składek wyznaczony został w okresie od marca do maja 2020 r., i tym samym wydłużenia o 3 miesiące terminu realizacji zawartej umowy.
W celu skorzystania z ww. preferencji, płatnik składek powinien złożyć odpowiedni wniosek w tej sprawie. Jak czytamy w komunikacie ZUS:
„(…) Wniosek możesz przesłać elektronicznie za pośrednictwem portalu Platformy Usług Elektronicznych (PUE) ZUS (…), złożyć w skrzynce dostępnej w naszej placówce lub wysłać pocztą.
Jeżeli prowadzisz pełną księgowość, do wniosku musisz dołączyć sprawozdanie finansowe (bilans, rachunek zysków i strat, sprawozdanie o przepływach pieniężnych) za 2018 lub 2019 r. Skany dokumentów możesz dołączyć do wniosku w portalu PUE ZUS, jeśli zapiszesz je wcześniej na dysku komputera.
We wniosku musisz wskazać, w jaki sposób epidemia koronawirusa wpłynęła na sytuację finansową Twojej firmy i brak możliwości opłacenia w terminie należności.
Ulgi będą udzielane w ramach pomocy de minimis. Będziesz musiał więc złożyć dodatkowe dokumenty dotyczące pomocy publicznej.
Jeżeli pozytywnie rozpatrzymy Twój wniosek, wyślemy Ci umowę wraz z dokumentami dotyczącymi pomocy publicznej na wskazany przez Ciebie adres e-mail lub pocztą (jeżeli nie wskażesz nam adresu mailowego).
Po otrzymaniu dokumentów przejrzyj je i podpisz w odpowiednich miejscach. Podpisane dokumenty musisz nam przekazać z powrotem. Złóż je w skrzynce dostępnej w naszej placówce lub prześlij pocztą.
Ważne!
Z uwagi na zagrożenie epidemiczne podpisane dokumenty możesz wysłać nam w postaci skanu na adres e-mail oddziału ZUS (…) i na tej podstawie udzielimy ulgi. Jednak będziesz musiał wysłać nam również papierowe oryginały dokumentów najpóźniej w ciągu 14 dni liczonych od dnia zakończenia stanu epidemicznego. Jeśli nie przekażesz ich w formie papierowej do ZUS, uznamy, że umowa nie została zawarta. To spowoduje naliczenie odsetek od należności objętych umową.
Ważne!
Jeżeli z analizy dokumentów będzie wynikało, że w okresie ostatnich 3 lat wielkość otrzymanej przez Ciebie pomocy publicznej de minimis przekroczyła 200 tys. euro, nie będziemy mogli udzielić Ci ulgi.
Jeżeli w ciągu 3 miesięcy Twoja sytuacja finansowa nie ulegnie poprawie, będziesz mógł wystąpić z wnioskiem o renegocjację zawartej umowy. (…)”
Informacje na temat elektronicznego wysłania wniosku o odroczenie terminu płatności składek (ZUS-EOP) zawarte są na stronie internetowej ZUS, w zakładce pt. „Bieżące wyjaśnienia komórek merytorycznych”.
Uprawnienia do świadczeń za okres poddania się kwarantannie lub izolacji
Wynagrodzenie za czas choroby i zasiłek chorobowy za czas kwarantanny lub izolacji
Zgodnie z art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2019 r. poz. 1239 z późn. zm.), dalej: ustawy, państwowy powiatowy inspektor sanitarny lub państwowy graniczny inspektor sanitarny może, w drodze decyzji, nałożyć na osobę zakażoną lub chorą na chorobę zakaźną albo osobę podejrzaną o zakażenie lub chorobę zakaźną, lub osobę, która miała styczność ze źródłem biologicznego czynnika chorobotwórczego, obowiązki określone w art. 5 ust. 1 tej ustawy. Może więc wydać decyzję o poddaniu kwarantannie lub izolacji osoby przebywającej na terytorium RP, jeśli jest ona zakażona, chora na chorobę zakaźną albo podejrzana o zakażenie lub chorobę zakaźną lub miała styczność ze źródłem biologicznego czynnika chorobotwórczego.
Niemożność wykonywania pracy w wyniku decyzji wydanej przez właściwy organ albo uprawniony podmiot na podstawie przepisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi traktuje się na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby.
Powyższe wynika z art. 6 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2019 r. poz. 645 ze zm.), dalej: ustawy zasiłkowej.
Zatem za czas nieobecności pracownika w pracy z powodu poddania go kwarantannie lub izolacji przysługuje odpowiednio wynagrodzenie za czas choroby lub zasiłek chorobowy. Podstawą do wypłaty tych świadczeń jest decyzja inspektora sanitarnego. Nie musi ona być dostarczona w dniu zaprzestania pracy przez pracownika. Może zostać przedłożona pracodawcy (odpowiednio ZUS) już po okresie kwarantanny lub izolacji.
W sytuacji, gdy lekarz leczący uzna, że w trakcie hospitalizacji, izolacji lub kwarantanny ze względu na stan zdrowia osoby poddanej tym obowiązkom uzasadnione jest orzeczenie o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby i potwierdzi to, wystawiając zwolnienie lekarskie (ZUS ZLA), to na jego podstawie również ustala się pracownikowi prawo do świadczeń za czas choroby.
Jeśli pracownik nie przedłoży jednego z wymienionych dokumentów, to za okres kwarantanny nie nabędzie prawa do świadczeń chorobowych. Na stronie internetowej
ZUS (www.zus.pl) wyjaśniono, że:
„(…) W przypadku, gdy ubezpieczony dobrowolnie powstrzyma się od pracy i nie otrzyma zaświadczenia lekarskiego ani decyzji inspektora sanitarnego, nie przysługuje mu prawo do świadczeń pieniężnych w razie choroby.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie jest właściwy w zakresie zasad usprawiedliwiania nieobecności w pracy określonych przepisami prawa pracy. Zakład nie jest także właściwy do zajmowania stanowiska w sprawie możliwości zastosowania art. 210 § 1 Kodeksu pracy, który przewiduje prawo pracownika do powstrzymania się od wykonywania pracy, gdy wykonywana przez niego praca stwarza zagrożenie dla zdrowia lub życia innym osobom, ponieważ zagadnienie to dotyczy przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy. (…)”
Wynagrodzenie chorobowe i zasiłek za czas kwarantanny po przekroczeniu granicy
Osoby, które po 14 marca 2020 r. przekraczają granicę państwową, w celu udania się do swojego miejsca zamieszkania lub pobytu na terytorium Polski, są obowiązane:
- przekazać funkcjonariuszowi Straży Granicznej informację o: adresie miejsca zamieszkania lub pobytu, w którym będą odbywać obowiązkową kwarantannę, numerze telefonu do kontaktu,
- odbyć, po przekroczeniu granicy państwowej, obowiązkową kwarantannę trwającą 14 dni, licząc od dnia następującego po przekroczeniu tej granicy.
Są one zobowiązane do poinformowania pracodawcy o odbywaniu kwarantanny za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności, w tym przez telefon.
Za okres kwarantanny osoba ubezpieczona ma prawo do świadczeń chorobowych, tj. wynagrodzenia chorobowego, o którym mowa w art. 92 K.p., a następnie zasiłku chorobowego, określonego przepisami ustawy zasiłkowej. W tym celu jest zobowiązana, w terminie 3 dni roboczych od dnia zakończenia obowiązkowej kwarantanny, do złożenia pracodawcy (płatnikowi zasiłków) oświadczenia potwierdzającego odbycie obowiązkowej kwarantanny. Powinno ono zawierać jej dane, tj. imię i nazwisko, numer PESEL, jeżeli go posiada, serię i numer paszportu, jeżeli był okazywany Straży Granicznej w ramach kontroli, dzień rozpoczęcia i zakończenia odbywania obowiązkowej kwarantanny oraz podpis.
Regulacje te stosuje się do obowiązkowej kwarantanny, która rozpoczęła się po dniu 15 marca 2020 r.
Pracodawca niebędący płatnikiem zasiłków niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni, przekazuje oświadczenie potwierdzające odbycie kwarantanny do ZUS. Dołącza do niego zaświadczenie Z-3 lub Z-3a. Jak wyjaśnił ZUS na swojej stronie internetowej
(www.zus.pl):
„(…) Osoby prowadzące działalność pozarolniczą i osoby z nimi współpracujące składają oświadczenie w ZUS. Oświadczenie może być przekazane elektronicznie – za pośrednictwem portalu PUE ZUS. Można je złożyć przy wykorzystaniu wniosku ZAS-53 Wniosek o zasiłek chorobowy. Do wniosku należy dołączyć skan lub zdjęcie podpisanego oświadczenia. (…)”
UWAGA! Oświadczenie, o którym mowa, stanowi dowód usprawiedliwiający nieobecność w pracy w okresie odbywania obowiązkowej kwarantanny. Pracodawca lub ZUS mogą wystąpić do właściwego organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej w celu weryfikacji danych zawartych w oświadczeniu potwierdzającym odbycie kwarantanny. Wystąpienie to wymaga jednak uzasadnienia.
Zasiłek za czas sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem
Konieczność izolacji lub kwarantanny dziecka jest traktowana analogicznie jak choroba dziecka. Oznacza ona niemożność wykonywania pracy przez jednego z rodziców dziecka w związku z koniecznością zapewnienia opieki choremu dziecku w wieku do ukończenia
14 lat. Rodzic ma zatem prawo do zasiłku opiekuńczego z powodu konieczności sprawowania opieki nad tym dzieckiem, jeżeli powiatowy inspektor sanitarny lub państwowy graniczny inspektor sanitarny na podstawie ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi wydał decyzję o konieczności izolacji lub kwarantanny dziecka. Prawo do zasiłku ustala się na podstawie art. 32 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy zasiłkowej. Dowodem do jego wypłaty jest decyzja inspektora sanitarnego oraz oświadczenie na druku Z-15A. Zasiłek ten może być wypłacony rodzinie maksymalnie za 60 dni opieki w roku kalendarzowym.
Pracownik może ubiegać się o zasiłek opiekuńczy również w razie konieczności sprawowania opieki nad zdrowym dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których uczęszcza dziecko (art. 32 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy zasiłkowej). Limit dni przewidzianych dla rodziny na wypłatę tego zasiłku wynosi 60 i wlicza się do niego dni wykorzystane z tytułu sprawowania osobistej opieki nad chorym dzieckiem i/lub innym chorym członkiem rodziny.
Od 8 marca 2020 r., tj. od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374), pracownikowi zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem w wieku do lat 8 przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy za okres nie dłuższy niż 14 dni, jeżeli w związku ze zwalczaniem zakażenia wirusem i rozprzestrzeniania się choroby zakaźnej u ludzi, wywołanej tym wirusem nastąpi zamknięcie żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których uczęszcza dziecko. Przysługuje on łącznie obojgu rodzicom w wymiarze do 14 dni, niezależnie od liczby dzieci wymagających opieki w związku z zamknięciem placówki z powodu wirusa. W celu jego wypłaty należy przedłożyć płatnikowi zasiłku wypełniony druk oświadczenia o sprawowaniu opieki nad dzieckiem w wieku do lat 8 w związku z zamknięciem z powodu COVID-19 żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły.
Dodatkowy zasiłek opiekuńczy jest przyznawany w trybie i na zasadach określonych w ustawie zasiłkowej i nie wlicza się go do limitu 60 dni zasiłku opiekuńczego w roku kalendarzowym.
UWAGA! Zajęcia dydaktyczno-wychowawcze w placówkach oświatowych zostały zawieszone od 12 marca 2020 r. (12 i 13 marca prowadzono tylko działalność opiekuńczą). Przepisami rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 marca 2020 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19
(Dz. U. poz. 492), okres zawieszenia placówek oświatowych został przedłużony do 10 kwietnia 2020 r. Przedłużeniu ulegnie także okres wypłaty dodatkowego zasiłku opiekuńczego.
Źródło: Redakcja Biuletynu Informacyjnego